Verscholen tussen de bomen, het gezang van de vogels en het gezoem van de bijen bloeit een bijzonder initiatief in de moestuin van Landgoed Zonheuvel. Hier komt wekelijks een groepje mensen met een vorm van dementie samen. Niet alleen om de moestuin te onderhouden, maar vooral om elkaar te ontmoeten en actief buiten bezig te zijn.
Geen standaard dagbesteding
Loes Schotanus is begeleider bij Naburen, de organisatie die zorgt voor deze dagbesteding in de moestuin: “Vanaf dag één voelde ik dat wat we hier doen, echt waardevol is. We zijn met een groep vrijwilligers en deelnemers, waaronder mensen met dementie samen aan het werk. Het is geen standaard dagbesteding. We voegen iets toe, voor de mensen én voor de plek zonder de nadruk te leggen op dementie.”
Het werk is afwisselend: van tuinieren en houtbewerking tot samen soep maken van de geoogste groenten. Ze worden hierin begeleid door medewerkers van landgoedbeheer Goedlandt. Loes: “Iedereen doet wat hij of zij leuk vindt. En als je even geen zin hebt om in de tuin te werken, maken we bijvoorbeeld slingers van stof. Er is altijd wel iets te doen.”
Buiten doet goed
Wat Naburen bijzonder maakt, is de gelijkwaardigheid binnen de groep. “We zijn met maximaal tien mensen, begeleiders, vrijwilligers en deelnemers samen. Zo is er altijd voldoende tijd en aandacht voor elkaar. De groepen zijn stabiel, waardoor we elkaar echt leren kennen. Dat maakt het gezellig én vertrouwd,” legt Loes uit.
Het dagprogramma is rijk gevuld: samen werken in de tuin, lunchen, wandelen en afsluiten met een kop koffie. Loes: “Het buiten zijn doet iedereen goed. Je merkt dat mensen opbloeien en dat ze langer thuis kunnen blijven wonen doordat ze een paar dagen per week bij ons zijn. Dat ontlast ook de naasten en het thuisfront.”
“Hier hoor ik er weer bij.”
Desiree, deelnemer en voormalig cultureel werker, kreeg enkele jaren geleden de diagnose alzheimer: “Dan val je een beetje buiten de boot,” vertelt ze openhartig. “Maar door dit project doe ik weer mee. Je bent je huis uit, buiten. De groepen zijn gezellig en we doen leuke dingen. Wat ik zelf leuk vind is het potten van plantjes en de groenten uit de moestuin snijden voor de soep. Maar ik heb ook de paden schoongemaakt. Je pakt gewoon op wat nodig is.”
Via haar casemanager kwam Desiree bij Naburen terecht. “Zij weten vaak goed waar je terecht kunt. Voor mij was het belangrijk om weer actief te worden en deel te nemen aan het leven. Dat lukt hier. Ik ga graag naar de tuin en voel me weer betrokken.”
Grote sociale waarde
De moestuin is niet alleen een plek van samenzijn, maar ook van tastbare resultaten. “Toen we begonnen, was de middentuin één groot onkruidveld,” lacht Loes. “Nu zie je de tuin tot leven komen. We hebben samen heel wat werk verzet: onkruid gewied, paden schoongemaakt, gezaaid en geoogst. We willen de tuin weer maken zoals die historisch gezien was. Het is mooi om te zien hoeveel je samen kunt bereiken.”
De hoop is dat de moestuin nog meer mensen mag verwelkomen. “Deze plek verdient meer naamsbekendheid. We dromen ervan dat verschillende doelgroepen hier kunnen werken, van mensen met dementie tot mensen die bijvoorbeeld herstellen van een burn-out. De sociale waarde van zo’n plek is enorm.”
Het verschil maken
Wat Loes en Desiree vooral benadrukken, is het plezier: “We werken hard, maar er is altijd ruimte voor koffie en een lach. Dat is misschien wel het belangrijkste: samen buiten zijn, samen leven, samen sterker.” Naburen laat zien dat een beetje aandacht en een groene omgeving het verschil kunnen maken – voor iedereen.
Dit is een artikel uit de Zonheuvel, herfst 2025.