“Onder duurzame medezeggenschap versta ik twee dingen. Het is medezeggenschap die zich bezighoudt met de grote thema’s van vandaag én het is medezeggenschap die blijft voortbestaan. Het is dus medezeggenschap die toekomstbestendig is. Dat betekent dat we nadenken over hoe we complexe vraagstukken behandelen en over hoe we andere doelgroepen en met name jongeren kunnen betrekken bij de medezeggenschap.”
Tekst: Bert de Velde Harsenhorst
Aan het woord is Jytte Glissenaar, sinds vijf maanden directeur Onderzoek & Innovatie Medezeggenschap bij de SBI Groep.
“Alleen al in de wereld van de ondernemingsraden ligt een enorme uitdaging. Maar negenenzestig procent van de bedrijven die een ondernemingsraad moeten hebben, leeft deze verplichting na.”
Meepraten of invloed uitoefenen
Voor Jytte is er een wezenlijk verschil tussen formele medezeggenschap en participatie van medewerkers. “De mogelijkheden om als werknemer te participeren zijn groter geworden. Mensen hebben greep op hun werk en de aard van hun werk via werk- of projectgroepen, hun werkoverleg en als het goed is ook via een functioneringsgesprek. Medewerkers zijn mondiger geworden. Maar ik noem dat meepraten. Het is niet onbelangrijk maar medezeggenschap, zoals de de Wet op de ondernemingsraden (WOR) dat bedoelt, is meer. Daar gaat het om invloed uitoefenen op beleid van de organisatie.”
“De WOR is een belangrijk instrument om ervoor te zorgen dat medezeggenschap blijft bestaan. Dat is belangrijk omdat deze vorm van medezeggenschap in bedrijven en organisaties onder druk staat vanwege globalisering en amerikanisering van arbeidsverhoudingen. Samen met het overleg Multinationale ondernemingsraden (MNO) en SDG Nederland, is de SBI Groep bezig om ondernemingsraden praktisch handvatten te geven om invloed uit te oefenen op de duurzaamheidsdoelen van hun organisatie. Ze werken aan een SDG Impactcode die via de website van SDG Nederland voor alle ondernemingsraden beschikbaar is.”
Over een jaar?
“Over een jaar hoop ik dat onderwerpen zoals de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de VN een vast onderwerp zijn geworden op de agenda van de overlegvergadering. Uit de zes casestudies die we hebben gedaan voor ons project Raad voor Duurzame Medezeggenschap, blijkt dat het waardevol voor alle stakeholders in en rond een organisatie is, om thema’s die te maken hebben met duurzaamheid op de agenda te zetten. Het helpt werknemers en leden van de ondernemingsraden om zich (nog meer) verbonden te voelen met de organisatie en haar omgeving en het helpt bestuurders omdat ook zij op zoek zijn naar hoe de maatschappelijke verantwoordelijkheid van hun organisatie vorm te geven. Door deze thema’s te agenderen worden organisaties aantrekkelijkere werkgevers en werken stakeholders aan verbinding en het vormgeven van een gemeenschap.”
Ingewikkeld
“Het is wel een ingewikkeld proces. Zo’n gesprek kost tijd of beter gezegd: je moet ervoor vertragen. Alleen wanneer je de tijd ervoor neemt, kun je met elkaar verkennen wat duurzame medezeggenschap in je organisatie is en hoe dat vorm moet krijgen. Dat komt niet alleen omdat het een complex onderwerp is. Veel ondernemingsraden hebben te weinig mensen en het gevoel van veel medezeggenschappers is dat ze al zoveel moeten.”
“Duurzame medezeggenschap moet ons helpen om vooruit te blijven denken. Om te blijven vernieuwen en veranderen. Als we ons niet inspannen om een duurzaam perspectief te ontwikkelen, dan sterft medezeggenschap, zoals wij die kennen af. We worden dan ingehaald door de werkelijkheid van globalisering en internationalisering.”
Mooie dingen
“Ik zie juist ook mooie dingen gebeuren. Jongeren die zitting nemen in een ondernemingsraden en een nieuw perspectief meenemen. Ik zie hoe organisaties door de inbreng van medezeggenschap steeds meer de gemeenschap worden die ze moeten zijn. Duurzame medezeggenschap moet dit soort processen aanjagen door ernaar te streven dat alle mensen die betrokken zijn bij een organisatie ook daadwerkelijk betrokken worden. En niet alleen de werknemers, maar ook de leveranciers, omgeving en zelfs de natuur.”
“In onze wereld zijn we ons steeds meer gaan gedragen als losse individuen, dat geeft een gevoel van fragmentatie. Medezeggenschap die een duurzaam karkater heeft, probeert daarin een omkeer tot stand te brengen. Er zijn steeds meer initiatieven die in het verlengde liggen van ons concept van duurzame medezeggenschap, maar het klontert nog niet. Ook hier slaat de fragmentatie toe. Daar ligt voor ons als SBI Groep een mooie uitdaging.”
Dit is een artikel uit de Zonheuvel, herfst 2025.